Węch jest jednym z naszych podstawowych zmysłów, który warunkuje prawidłowy odbiór bodźców. Bez niego nie jesteśmy w stanie prawidłowo funkcjonować w świecie.
Węch to często utożsamiany z hedonistycznym i estetycznym wrażeniem zmysł, którego rola jest zdecydowanie bardziej rozbudowana. Zapach to przecież nośnik ważnych informacji wpływających na wiele życiowych funkcji, a jego prawidłowe funkcjonowanie poprawia komfort naszego życia, zapewniając bezpieczeństwo i przetrwanie gatunkowi ludzkiemu.
Wróćmy więc do naszego pytania:
Co to jest zapach?
Według Słownika Języka Polskiego zapach jest to odczuwana powonieniem właściwość ciał lotnych lub substancji zawierających ciała lotne.
Definicja sensoryczna natomiast przedstawia zapach jako wrażenie odbierane w następstwie kontaktu z bodźcami zapachowymi. Z chemicznego punktu widzenia związki zapachowe to niejonowe cząsteczki o ciężarze cząsteczkowym zwykle poniżej 300 Da, które powinny być lotne w temperaturze otoczenia, aby mogły być rejestrowane przez aparat węchu. Widzimy więc, że niezależnie od podejścia naukowego zapach nie jest człowiekowi obojętny.
Co wpływa na odczuwanie zapachów?
U każdego z nas zdolność do rozpoznawania i odczuwania substancji zapachowych jest cechą indywidualną, uzależnioną od wielu czynników. Mogę to być czynniki obiektywne, związane z samą naturą bodźca i receptora zapachowego, jak i mocno subiektywne.
W tym miejscu muszę również wspomnieć o zaburzeniach węchu. Na zjawisko to mogą mieć wpływ uwarunkowania osobnicze, stan fizjologiczny, defekty anatomiczne w obrębie jamy nosowej, stany chorobowe, przyjmowane leki, stosowane używki oraz czynniki środowiskowe.
Według naukowców kobiety mają lepiej rozwinięty zmysł węchu niż mężczyźni, a ich wrażliwość na zapachy wzmacnia się w pierwszym trymestrze ciąży, kiedy to zapachy wyczuwane są intensywniej i odbierane jako mniej przyjemne (nawet te dotychczas tolerowane lub wręcz uwielbiane). Wiele czynników społecznych, a wśród nich palenie papierosów, narkotyki, nadużywanie alkoholu znacznie osłabiają lub nawet upośledzają węch. Odczuwanie zapachu spada również z wiekiem, a najintensywniej odbieramy zapachy między 20 a 30 rokiem życia.
Czy wiesz, że odkrycie mechanizmu percepcji zapachów przez Lindę Buck i Richarda Axela w 2004 roku zostało nagrodzone Nagrodą Nobla?
Na pewno wiesz, że każdy człowiek ma swój indywidualny zapach, na który składa się wiele zapachów (skóry, włosów, oddechu itd.). Nasz naturalny zapach uwarunkowany jest genetycznie, ale pod wpływem wielu czynników zewnętrznych może się zmieniać. Silne powiązanie zapachu ze zdrowiem, powoduje, że nie tylko na podstawie zapachu jesteśmy w stanie wykrywać choroby ale również leczyć, np. zapach lawendy działa uspokajająco, łagodząc objawy typowe dla depresji i dlatego od wielu lat wykorzystywany jest w aromaterapii przy leczeniu bezsenności.
Możemy jednak wyróżnić zapachy, które mają negatywny wpływ na nasz organizm a nawet mogą powodować objawy czy nasilenie choroby ze względu na swoją toksyczność.
Dzisiejszy wpis jest fragmentem mojego freebooka „Zapachy a osobowość. Jak dobrze dobrać zapach?” Pobierz całość i dowiedz się, jak dobierać zapach do siebie.
Z pozdrowieniami,
zespół Wonne Ziele
